Wat is een energiesysteem
Figuur 1. Een energiesysteem heeft meerdere dimensies.
Een energiesysteem omvat de hele energie-waardeketen,
dus alles wat nodig is om energie van opwek naar gebruik
te brengen en heeft zowel een technische, economische,
juridische, milieu en sociale dimensie (zie figuur 1).
Denk bij de technologische dimensie aan technische installaties en infrastructuur (zie figuur 2). Onder de economische dimensie verstaan we zaken zoals verdienmodellen, investeringen en financierbaarheid. Verder zijn juridische aspecten van belang waaronder wet- en regelgeving, fiscale regimes, vergunningen en normering. Binnen de klimaat en milieu dimensie vallen onder meer ruimtelijke inrichting, klimaat en milieudoelen. Tot slot is er de sociaal-maatschappelijke dimensie, zoals de (rechtvaardigheid van de) verdeling van de consequenties van de energietransitie, consumentengedrag en het participatieproces voor burgers en bedrijven, oftewel de mogelijkheid om deel te nemen aan besluitvorming over de toekomstige inrichting van het energiesysteem.
Denk bij de technologische dimensie aan technische installaties en infrastructuur (zie figuur 2). Onder de economische dimensie verstaan we zaken zoals verdienmodellen, investeringen en financierbaarheid. Verder zijn juridische aspecten van belang waaronder wet- en regelgeving, fiscale regimes, vergunningen en normering. Binnen de klimaat en milieu dimensie vallen onder meer ruimtelijke inrichting, klimaat en milieudoelen. Tot slot is er de sociaal-maatschappelijke dimensie, zoals de (rechtvaardigheid van de) verdeling van de consequenties van de energietransitie, consumentengedrag en het participatieproces voor burgers en bedrijven, oftewel de mogelijkheid om deel te nemen aan besluitvorming over de toekomstige inrichting van het energiesysteem.
Figuur 2. Overzicht componenten van de technische dimensie van een energiesysteem.
Al deze dimensies zijn aan elkaar gerelateerd. Zo kan nieuwe
regelgeving, bijvoorbeeld een verlaging van belasting op
elektrisch vervoer, zorgen voor een economisch effect (beter
verdienmodel). Dat op zijn beurt heeft invloed heeft op
consumentengedrag, waardoor het gebruik van elektrisch
vervoer toeneemt. Die toename heeft dan weer impact op
de technische infrastructuur (grotere vraag naar laadinfrastructuur).
Een energiesysteem heeft verschillende schalen. Dat is op
de eerste plaats een mondiale schaal, waarbij een leveringszekere
leverantie van brandstoffen het belangrijkste proces
is. Daarnaast is er een Europese schaal relevant, waar
‘interconnectie’, oftewel verbinding tussen energiesysteem
van verschillende landen) het dominante proces is. Tenslotte
kent het energiesysteem nationale, regionale en lokale
schalen waar de energievoorziening op nationaal, regionaal
of lokaal niveau centraal staan. Al deze schalen zijn direct
aan elkaar gerelateerd als een ‘genest’ systeem (zie figuur 3).
Figuur 3. Het energiesysteem is een genest systeem.