Trends

Het energiesysteem van de toekomst zal moeten voldoen aan de kernwaarden van het systeem van vandaag: betrouwbaar, veilig, betaalbaar en met een breed maatschappelijk draagvlak. Het nieuwe energiesysteem functioneert echter fundamenteel anders dan het huidige. Deze verandering ontstaat doordat het aandeel van duurzame bronnen in de energiemix zeer fors zal toenemen, terwijl ook de vraag naar energie niet meer hetzelfde zal zijn. Denk bijvoorbeeld aan de elektrificatie van de industrie en transport.

Duurzame energie komt uit enkele centrale (bijvoorbeeld windparken op zee) en uit zeer vele decentrale bronnen. Door technologische ontwikkelingen wordt het steeds makkelijker en goedkoper om gedistribueerde lokale energiebronnen te benutten. Door zoveel mogelijk energie lokaal te produceren en te gebruiken, kan het systeem lokaal in evenwicht worden gehouden. Dat maakt dat de transportinfrastructuur minder verzwaard hoeft te worden. Dit heeft niet alleen financiële voordelen, maar zorgt ook voor minder inbreuk op de ruimtelijke inrichting.

Naast deze technologische ontwikkelingen zijn er ook economische trends waarneembaar. De energieprijs wordt meer en meer dynamisch. Zo is de verwachting dat de prijs hoger wordt bij een klein (duurzaam) aanbod en/of grote vraag en omgekeerd lager wordt bij een groot duurzaam aanbod en/of kleine vraag. De energieprijs zal naar verwachting ook direct gekoppeld worden aan het gebruik van infrastructuur. Veel gebruik, dus over lange afstanden, wordt duurder. Beperkt gebruik, over korte afstanden, wordt goedkoper.

Bovenop de technische en economische ontwikkelingen hebben ook sociale trends een uitwerking op het energiesysteem. Steeds meer bewoners en bedrijven zijn actief bezig met verduurzaming, wat leidt tot vele lokale initiatieven. Deze trend, die door de overheid wordt gestimuleerd, is ook zichtbaar in EU beleid. Dat beleid beoogt te stimuleren dat burgers en bedrijven invloed hebben op hun eigen energievoorziening.

Al deze trends leiden er steeds meer toe dat initiatieven, invloed en beslissingsbevoegdheden in de haarvaten van het energiesysteem terechtkomen. Deze ontwikkelingen vragen om nieuwe concepten, waarbij verschillende type energiesystemen op verschillende schalen, passend bij de lokale situatie, in grote zelfstandigheid kunnen functioneren. Die nieuwe concepten dienen wel de huidige kernwaarden in zich te dragen, namelijk te zorgen dat het totale systeem betrouwbaar, veilig en betaalbaar blijft en bewoners en bedrijven betrokken zijn en veranderingen actief steunen. Bij deze ontwikkelingen past een innovatief stelsel van semi-autonome energiesystemen, die binnen een zogenaamd ‘Holarchisch’ concept functioneren.