Topsector Energie Digitalisering en RVO willen de energiesector stimuleren om bij de ontwikkeling en het gebruik van Digital Twins ook na te denken over belangrijke randvoorwaarden zoals interoperabiliteit, data governance en cybersecurity.
4.1 Interoperabiliteit
De energietransitie vraagt om integratie binnen en tussen ketens van verschillende energiedragers en gebruikssectoren tot één duurzaam, betrouwbaar, betaalbaar en veilig energiesysteem. Deze integratie zorgt ervoor dat verschillende onderdelen met elkaar verbonden worden en gedrag of uitkomsten van het ene onderdeel invloed hebben op andere onderdelen. Het energiesysteem wordt daarmee complexer en er ontstaan vraagstukken die om combinaties van verschillende Digital Twins vragen. Een voorbeeld is de integratie van groene waterstof in het energiesysteem.
Het is mogelijk om Digital Twins van verschillende objecten en ketens met elkaar te verbinden tot een zogenaamd ‘systeem van systemen’, zoals ook de maturiteitsniveaus laten zien. Een randvoorwaarde daarbij is interoperabiliteit, ofwel het vermogen van systemen en processen om naadloos en effectief met elkaar te communiceren en samenwerken, ongeacht de onderliggende technologieën en platforms. Op dit moment zijn er nog geen dominante aanpak of standaard die interoperabiliteit tussen Digital Twins eenduidig mogelijk maakt. Digital Twin ontwikkelaars hanteren een eigen aanpak en hierdoor ontstaan er verschillende oplossingen naast elkaar.
Het is belangrijk dat er bij de ontwikkeling van individuele Digital Twins voldoende aandacht komt om deze onderdeel te kunnen maken van co-simulaties met andere Digital Twins om dergelijke integrale inzichten te kunnen krijgen. Om te zorgen dat verschillende ICT-systemen met elkaar kunnen ‘praten’ zijn standaarden, protocollen en procedures nodig. Dat is niet triviaal, en vergt goede afstemming over hoe verschillende digital twins moeten kunnen samenwerken. Er moeten goede afspraken worden gemaakt. Deze afspraken zorgen ervoor dat iedereen zich aan hetzelfde committeert en partijen meer dezelfde taal spreken. Het draagt bij interoperabiliteit tussen de vele afzonderlijke Digital Twins en aan het creëren van een eerlijk en gelijkwaardig speelveld.
Zijn er standaarden om Digital Twins met elkaar te verbinden?
Ja, al verschilt dit per organisatie en project. Voor verschillende projecten zijn er standaarden die relevant zijn voor de operationele processen van de desbetreffende projectomgeving. Een Digital Twin voor de haven gebruikt bijvoorbeeld andere standaarden dan een Twin voor elektriciteitsnetbeheerder.
Het gaat niet zozeer om ‘Digital Twin standaarden’, die enkel voor Digital Twins gelden, maar het gebruik van standaarden voor bijvoorbeeld IoT communicatie, BIM of CIM. Bepaalde standaarden komen vaak terug:
- Industrie standaarden (energiesector, logistiek, scheepvaart, warenhuis management, etc.),
- Industry 4.0 standaarden
- IoT-sensor data-uitwisseling standaarden
- IoT-data platform standaarden
